Yapay zekâ alanında dünyanın ilk kapsamlı düzenlemesi olan Avrupa Yapay Zekâ Yasası, dün yürürlüğe girdi. Tüm unsurları kademeli olarak hayata geçecek olan yasa, Avrupa Birliği’nde geliştirilen ve kullanılan yapay zekânın güvenilir olmasını ve temel hakları koruyacak güvenceler içermesini sağlayacak şekilde tasarlandı. Risk temelli bir yaklaşımla hazırlanan yasa, risk arttıkça katılaşan kurallar bütününden oluşuyor. Yapay Zekâ Yasası’nın tüm unsurlarıyla devreye girmesinin ise 2 Ağustos 2026’yı bulacağı belirtiliyor.
ÖRNEK ÇERÇEVE SUNUYOR
AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Margrethe Vestager, yasanın yürürlüğe girmesine ilişkin açıklamasında, “AB, Yapay Zekâ Yasası’yla Avrupa’da yapay zekâ teknolojisinin AB kurallarına uygun olarak kullanılmasını güvence altına almak için önemli bir adım attı” dedi. İç Pazardan Sorumlu Komiser Thierry Breton da yasayla birlikte Avrupa demokrasisinin yapay zekâ için etkili, orantılı ve dünyada ilk olan bir çerçeve sunduğunu söyledi.
RİSKLER SINIFLANDIRILDI
Yapay zekâ destekli bilgisayar oyunları ya da spam filtreleri gibi uygulamalar az riskli kabul edilirken; vize başvurularının incelenmesi, sınav puanlaması, istihdam prosedürleri, cerrahi işlemler ve banka kredilerine ilişkin değerlendirmeler yüksek riskli olarak sınıflandırılıyor. Yasada yapay zekânın insanları din, siyasi görüş, ten rengi ya da cinsel eğilim gibi gruplara ayıran uygulamalarda kullanılması ise “kabul edilemez risk” olarak sınıflandırılıyor ve yasaklanıyor. İnsanların zafiyetlerinden yararlanan, duygusal dünyasını anlamada kullanılan ya da davranışını manipüle eden yapay zekâ sistemleri de yasak kapsamında. Yasa, yüz tanıma uygulamalarını da kurallara bağlıyor.
İHLALİN CEZASI 35 MİLYON EURO
Yasanın ihlali halinde öngördüğü cezalar da farklılaşıyor. Yasak kapsamına giren bir uygulamanın kullanılması halinde ilgili şirkete 35 milyon ’ya varan veya küresel cirosunun yüzde 7’si kadar para cezası verilebilecek. Bazı hükümlerin ihlalinde ise 15 milyon Euro ve yüzde 3 oranları uygulanacak. Yasanın tüm unsurlarıyla yürürlüğe girmesi için belirlenen tarih 2 Ağustos 2026.
